• Energy Research
• Open Access close
• Closed Access close
• Restricted close
• Dutch; Flemish close
• Netherlands close

-

Het gebruik van kernenergie heeft ons energieverbruik verhoogd en de overgang naar duurzame energie vertraagd. Bovendien worden de risico’s in een dicht gebied als het onze onderschat.

Duurzaamheid gaat over de vraag of de huidige ontwikkeling van de wereld kan worden voortgezet. Het antwoord is afhankelijk van maatschappelijke opvattingen over de kwaliteit van leven en de verdeling ervan over de wereld en van wetenschappelijke inzichten in het functioneren van het maatschappelijk en het natuurlijk systeem.

-

De uitkomsten van deze statistische analyses zijn verwerkt in RIVM rapporten, die de resultaten beschrijven van de studie naar de effecten van eutrofieringsbestrijding in Elfhoeven en Nieuwenbroek (703711002) en naar de effecten van biomanipulatie in Klein Vogelenzang en P-fixatie in Groot Vogelenzang (703711003) en in het eindrapport over deze studies (703711004).

Klimaatverandering is een thema dat ogenschijnlijk de bevolking verdeelt. NIDI-onderzoek laat echter zien dat zorgen over de opwarming van de aarde onder de Nederlandse bevolking breed worden gedeeld en het afgelopen decennium spectaculair zijn gegroeid. Foto: ©UN Photo/Eskinder Debebe De klimaat­scepsis – nog wijdverbreid in 2009 – is sterk afgenomen. Zelfs onder aanhangers van de PVV en VVD is het aantal sceptici een kleine minderheid.

In een divers aantal regio's in het land beschikt Nuon over warmtenetten waarmee woningen en utiliteitsgebouwen worden voorzien van warmte. Voor deze warmtenetten heeft Nuon een CO2-reductiemodel opgesteld, in de vorm van een Excel rekentool. Hiermee wordt ten opzichte van een referentiesituatie berekend hoeveel CO2 er minder wordt uitgestoten door toepassing van de warmtenetten. Nuon wil transparant zijn over de 002-reductie die door de warmtenetten bereikt wordt en geeft informatie hierover op haar website. Daarbij wil Nuon de berekende 002-reductie door een onafhankelijke expert laten beoordelen. Nuon heeft aan TNO gevraagd het 002-reductiemodel en de gehanteerde uitgangspunten en invoergegevens te valideren. De rekenmethodiek sluit zoveel mogelijk aan bij bestaande rekenregels en methodieken zoals de Energieprestatienorm Maatregelen op Gebiedsniveau (NEN 7125:2017), waarbij - voor zover beschikbaar - gebruik wordt gemaakt van actuele meetgegevens en monitoringgegevens op landelijk niveau (CBS). TNO heeft een verificatie uitgevoerd op de vermelde 002-reductiegegevens over het jaar 2018. Hiervoor heeft TNO controleberekening uitgevoerd op basis van de NEN 7125: 2017 (EMG). Voor de primaire energiefactor van de landelijke elektriciteitsopwekking (f,.P,detel) is de waarde 1,97 gebaseerd op het opwekrendement van 50,8% over 2017 (CBS). Op basis van de landelijke brandstofmix over 2017 bedraagt de 002-emissiecoëfficiënt 0,45 kg CO2 per kWh geproduceerde elektriciteit. Uit deze vergelijking op basis van de resultaten uit de modellen blijkt dat de 002-emissie en de 002-emissiereductie bepaald met het model van Nuon vrijwel identiek zijn met de door TNO uitgevoerde berekening. De door Nuon berekende vermeden 002-emissie is 45 ton (0,04%) lager dan de door TNO berekende hoeveelheid op basis van NEN7125:2017. Dit verschil wordt toegewezen aan afrondingen van tussenresultaten.

Ondanks vergaande procesoptimalisatie gaat momenteel veel energie in de industriële sector verloren als laagwaardige restwarmte (50-200°C). Een warmtepomp maakt het mogelijk om restwarmte op te waarderen tot hoogwaardige warmte (>200°C) die nuttig te gebruiken is in industriële processen. Een thermo-akoestische warmtepomp (TAWP) is een innovatieve warmtepomp met een breder toepassingsgebied dan conventionele exemplaren. Dit artikel beschrijft het werkingsprincipe, de (industriële) toepassingen, de uitdagingen en de toekomst van de TAWP.

In deze rapportage staat de vraag centraal: ‘Wat kunnen we voor de duurzame energietransitie leren van maatschappelijke veranderingen uit het verleden?’. Om een antwoord te geven op deze vraag hebben we allereerst de theorie bestudeerd over wat maatschappelijke verandering en transities zijn, en wat bepaalt wat wij als samenleving normaal vinden. Vervolgens hebben we drie casussen van verandering geselecteerd en bestudeerd: de snorfiets naar de autobaan in Amsterdam, de invoering van de OV-chipkaart, en de adoptie van zonnepanelen op woningen. Deze casussen verschilden onder meer in omvang en duur van de verandering en of ze vrijwillig of verplicht waren. We hebben bewust voor recente veranderingen gekozen, die deels ook nu nog doorlopen, vanwege de aansluiting bij de huidige tijd. De maatschappelijk verandering om aan het aardgas te gaan in de jaren ‘60, vond bijvoorbeeld plaats in een hele andere dagelijkse realiteit. We hebben de casussen bestudeerd aan de hand van literatuurstudie en interviews. Op basis van onze studie kwamen we uit op een zevental belangrijke lessen, inzichten en conclusies

Deze Systeemstudie energie-infrastructuur Noord-Holland 2020-2050 is een coproductie van de opdrachtgevers, de landelijke en regionale netbeheerders en het consortium van CE Delft, TNO/ECN en Studio Marco Vermeulen. Deze studie is de eerste in zijn soort, door een integraal beeld te geven van de energie- ontwikkeling in de toekomst en de impact op de noodzakelijke energie-infrastructuur. Van oudsher worden systeemanalyses uitgevoerd voor afzonderlijke energiemodaliteiten (bijvoorbeeld elektriciteit of gas). De opgaven en uitdagingen van de energietransitie maken het noodzakelijk om veel meer te kijken naar de dwarsverbanden. We willen immers auto’s elektrificeren, huizen en fabrieken van het aardgas af, duurzame opwek en nog veel meer. Dit betekent dat gebruikspatronen, die voorheen voorspelbaar waren (bijvoorbeeld: auto’s gebruiken benzine, LPG of diesel), naar de toekomst vergaand kunnen veranderen, in omvang en ook met verschillende energiedragers. Kortom, een dergelijke studie naar de implicaties van energietransitie op het energiesysteem is complex