• Energy Research
• engineering and technology close
• Turkish close

Manastırlı Mehmet Rıfat, 1. Meşrutiyet Dönemi kültürel hayatının pek çok alanında faaliyet gösteren aydınlarından biridir. Ancak, bugüne kadar, kültür tarihiyle ilgili çalışmalarda gerek kendisi, gerekse eserlerine yeterince yer verilmemiştir. Bu makalede Manastırlı Mehmet Rıfat ve onun dünya görüşünün aynası durumundaki "Çanta" adli eseri günümüz insanına tanılılmaya çalışılmıştır

Dînî konularda olduğu kadar siyasî, sosyal, ilmî, edebî, ahlâkî, fikrî, tarihî, kültürel vs. konularda da yazılar yazılan bu dergide1, en fazla yazı yazanlar arasında Mustafa Sabri, Küçük Hamdi (Elmalılı Muhammet Hamdi), Hüseyin Hâzım, İbn Hâzım Ferîd, Ahmet Şîrânî, Sultankaleli İbnürrahmi Ali Tayyar, Fatih Dersiâmlarından İskilibli Mehmet Atıf, Demirhisarlı Hâfız Hüseyin ve Hâfız Mehmet, Ermenekli Mustafa Saffet, Ünyeli Ali Rıza, Kastamonulu Sofuzâde Mehmet Tevfîk, Harputluzâde Akşehirli Mustafa, Bâyezîd Dersiâmlarından Nevşehirli İbrahim gibi pekçok kişi göze çarpmaktadır

Müellifin tam adı Ali b. Muhammed b. Habîb Ebû'l-Hasen el-Basrî el-Mâverdî'dir.1 Lakabı ise kaynaklarda el-Maverdî, başkadı (akda’l-kudât)2, el-Basrî3, el-Mısrî4 ve eş-Şafiî5 şeklinde, künyesi de yine aynı kaynaklarda Ebu’l-Hasen şeklinde zikredilmektedir.6 Maverdî kelimesi gül suyu anlamına gelen “mâu’l-verd” tamlamasından oluşmuştur. Müellifin ailesi ve kendisi gül suyu üretimi ve ticaretiyle meşgul olmaları hasebiyle bu lakapla meşhur olmuşlardır

Mustafa Ne.cati Sepetçioğlu is one of the faremost histarical novel writers of Turkish Literature. The writer picturing an era from . Malazgirt tO· the conquest of İstanbul in his early series named "Yesterda1 S Turkey" has also projected the r:ıear history of Turkey in his Iate triology named "Taday/s Turkey" which we will deal with in the present study. In this triology that shows a peculiarity of ari epoch1 the social problems of Turkey taking place during the power of .İnönü and M,end.eres have been exariıined ·by restricting the attention to the fictive frame of the text.

Müşterek mülkiyet, hukuki bir durum olmakla birlikte bu tür mülkiyetlerin tasarruf biçimlerinde problemler yaşandığından, müşterek mülkiyet paydaşlarının her birinde, bireysel hak sahipliğine geçiş yönünde sürekli bir eğilim bulunmaktadır. Zira bir hakkın, başkasının katılımı ile kullanılması mecburiyeti insanın özgür tabiatına ve ihtiraslarına uygun düşmemektedir. Bundan dolayı, müşterek mülkiyetın sürekliliğini gerekli kılan özel bir sebep yoksa genellikle müşterek hak sahipliği rejiminden bireysel hak sahipliği rejimine geçiş tercih edilmektedir. Bu geçişin teknik ve usulüyle ilgili temel kurallar, klasik fıkıh doktrininde kısmet 1 taksim başlığı altında ele alınmıştır. Taksim, müşterek mülkiyetın sona erdirilmesi ve paydaşlardan her birinin kendi hissesi üzerinde bağımsız olarak dilediği şekilde tasarruf etmesi amacına yönelik hukuki bir işlemdir. Bu taksim işlemi, genellikle ya mahkeme kararı 1 kazai olarak hükmen ya da taraflar arası rızaen 1 anlaşmayla gerçekle- şir. Müşterek mülkiyetın saniandıniması ise ya "aynen" ya "muhayee"ya da"bedel" karşılığında olur. Ülkemizde müşterek mülkiyetın taksimi konusu önemli bir yer iş­ gal etmektedir. Pek çok bölgede müşterek mülkiyetın muhdesat (üst) hakkının taksimi konusunda ciddi problemler yaşanmaktadır. İslam fıkıh doktrininde müşterek mülkiyetin taksimi konusunda yapılan çalışmalar da oldukça sınırlıdır. Müşterek mülkiyete konu olan arazilerin taksiminde muhdesat (üst araziye ait olur) hakkının durumuyla ilgili İslam fıkıh doktrininde yapılan düzenlernelerin neler olduğu hep merak konusu olmuştur. Bu nedenle "müşterek mülkiyet" kapsamındaki (iştirak veya müşterek) arazilerin taksimi ve muhdesatlarının durumu ile ilgili bir çalışma yapılması hedeflenmiştir.

Bu çalışmada, Osmanlıca yazılmış "Saz ve Söz" adlı dergide yayınlanan İsmail Hakkı Bey'in Neva'da Rast.makamındaki "Kur'a Marşı" incelenmiştir. TRT repertuarında bulunmayan bu marşın, günümüz Türkçe'sine ve Geleneksel Türk Sanat Müziği repertuarına kazandırılması, çalışmanın amaçlarındandır. Araştırmanın problemini, söz konusu niarşta kullanılmış olan "Neva'da Rast" makamının günümüzdeki tanımıyla, yayınlandığı dönemdeki kullanım biçimi arasındaki fark oluşturmaktadır. Çalışma, müziğimizin bir asır önceki yazılı belgelerinden birine ulaşılıp, taranması açısından da. önemlidir. Araştırmanın sonucunda İsmail Hakkı Bey'in "Neva'da Rast" makamı anlayışının, günümüzdeki "Neva'da Rast" makamı tanımından farklı olduğu saptanmıştır.

Dini çoğulculuk paradigması, son yıllarda Batı düşüncesinde ve çağdaş din felsefesi tartışmalarında, üzerinde en çok konuşulan konulardan biridir. Modelin modern Batı felsefesinde birçok savunucusu olmakla birlikte, en önde gelen temsilcilerinden birisi İngiliz din felsefecisi John Hick'tir. Bu makalede, çağdaş Batı felsefesinde dini çoğulculuk algıları, daha özelde Hick merkezli anlayış ele alınmaya ça!ışılacaktır. Ayrıca modelin eleştirisi de yapılmaya çalışılacaktır.

Günümüz kültürü içinde antropolojik yaklaşımların çok çeşitliliği ve renkliği içinde 'insan' hakkında ortaya konulan düşünceler ne yazık ki, birbirleriyle irtibatsız ve kopuk biçimdedir. Bu durumu haklı olarak bir sorun olarak gören Cassirer, biriyle. uyumlu bir insan yaklaşımının, insanlığın ortak kültür ürünleri olan bilim, sanat, felsefe ve din bilimleri arasında oluşturulacak çabalar sonucunda ortaya konulabileceği görü- şünedir. Bu makale Cassirer'in efsane ve dinde insanın nasıl görüldü- ğüne ilişkin düşüncelerinin felsefe tarihçisi yaklaşımıyla irdelenmesidir. Ona göre, insanın belirgin karakteri, onun ayırıcı işareti, metafizik ve fizik doğası değil, onun işlevidir. Bu çaba, insanlık dairesini tanımlayan ve belirleyen insan faaliyetlerinin bir sistemidir. Dil, efsane, din, sanat, bilim ve tarih bu dairenin öğelerini oluşturur. Bu yüzden bir 'insan felsefesi', bize bu insani faaliyetlerin her birinin temel yapısını kavrama ve aynı zamanda onları organik bir bütün olarak anlama imkanı verir

Hz. Muhammed, yirmi yaşında Hılfu'I-FudGI isimli bir anlaşmaya katılmıştır. Bu anlaşma adaleti gerçekleştirme ve insana yapılan her türlü zulmü engelleme amacıyla yapılmıştır. Söz konusu anlaşmada her zaman bütün insanlığa ışık olabilecek maddeler kabul edilmiştir. Uluslar arası ilişkilerden İslami davete, diyalogtan sendikacılığa kadar pek çok konuda Hılfu'I-FudGI bir referanstır. Bu açıdan söz konusu anlaş­ manın farklı yönleriyle değerlendirilmesi önem arz etmektedir.

Orta-Asya'da Ahmed-i Yesevî ve Hakîm Süleyman Ata ile başladığı kabûl edilen dînî-tasavvufî Türk edebiyatı, Türklerin göçüp yerleşmesinden sonra Anadolu'da da kendini göstermiştir. Anadolu'ya gelen müslüman Türkler, tasavvufun buralarda da yayılmasını sağlamışlar ve kısa zamanda eski tarîkatlarının tekkelerini ve çeşitli kollarını kurarak fethedilen her yere ulaştırmışlardır. Anadolu'daki bu gelişmelere paralel olarak tekke edebiyatı da aynı şekilde gelişmiştir. Tekkelerde yetişen şâirler, kalabalık halk topluluklarına hitabederek, sâde ve güzel bir dille şiir ve ilâhîler söylemişlerdir. Böylece Anadolu'da da, zengin ve kuvvetli bir dînî tasavvufî edebiyet kurulmuştur. Bu edebiyatın Anadolu'da kuruluşunun öncüleri, Orta-Asya'dan gelen dervişlerdir. Bunlar, Ahmed-i Yesevî'nin ve diğer Yesevî şâirlerin Türkçe şiir ve ilâhîlerini de getirmişlerdir. Zamanla Anadolu'da da, Orta-Asya'dakilere benzer şâirler ortaya çıkmışlardır. Bunların ilk temsilcileri Ahmed-i Fakîh (h. VII-VIII y.y./m. XIII-XIV. y.y.) Şeyyâd Hamza (h. VII/m. XIII. y.y.) ve Yûnus Emre (öl.: 720/1320 ?) gibi sûfî şâirleri bu edebiyatımızın kuvvetli şâirledir.