• Energy Research
• 2016-2025close
• engineering and technology close
• Turkish close

In this study, casting, microstructure, mechanical and in vitro corrosion properties of 0.5% (Zn and Nd) element added Mg-3%Ag cast alloys were investigated. According to the results of the experiment, it was observed that the grains got refined with the effect of Zn element added to the alloys and thus some mechanical properties of the alloys increased. The highest hardness value was observed in the alloy (Mg-3Ag-0.5Nd) created by the addition of Nd element. After the corrosion tests, differences were determined depending on the alloying elements. It has been determined that the secondary phases seen in the structure of the alloys have an effect on the mechanical and corrosion properties of these alloys. According to all these results, it was concluded that Mg-Ag alloys are required and open for development in the field of biomaterials. Bu çalışmada, %0,5 oranlarında (Zn ve Nd) element ilaveli Mg-%3Ag döküm alaşımlarının, mikroyapı, mekanik, in vitro korozyon özellikleri incelenmiştir. Deney sonuçlarına göre, alaşımlara ilave edilen Zn elementinin etkisiyle (Mg-3Ag-0,5Zn) alaşımda tanelerin inceldiği ve bu sayede alaşımların bazı mekanik özelliklerinin de arttığı gözlenmiştir. Nd elementi ilavesi ile oluşturulan (Mg-3Ag-0,5Nd) alaşımında ise en yüksek sertlik değeri gözlenmiştir. Korozyon testleri sonrasında ise alaşım elementlerine bağlı olarak farklı korozyon değerleri tespit edilmiştir. Alaşımların yapısında tespit edilen ikincil fazların, alaşımların mekanik özelliklerine ve korozyon özelliklerine etki ettiği tespit edilmiştir. Tüm bu sonuçlar neticesinde Mg-Ag alaşımlarının biyomalzeme alanında gelişime açık ve ihtiyaç duyduğu kanısına varılmıştır.

Kur’ân-ı Kerîm’in nüzûlüyle birlikte başlayan Kur’ân eğitim tarihinin önemli bir boyutunu kıraat faaliyetleri oluşturur. Gerek Hz. Peygamber döneminde gerekse onun vefatından sonraki süreçte, Müslümanların Kur’ân kıraatlerini yaymaya yönelik eğitim-öğretim faaliyetleri devam etmiştir. Bu bağlamda müesseseler kurulmuş, kıraat ilmi eğitimine dönük eserler yazılmış ve metotlar geliştirilerek kıraat ilminin yayılmasına katkıda bulunulmuştur. Osmanlı’nın son döneminde ve Cumhuriyetin ilk yıllarında kıraat eğitim-öğretiminde, -ülkemiz adına- bir fetret dönemi yaşanmıştır. Uzun yıllar devletin gözetiminde ve resmî kurumları vasıtasıyla gerçekleştirilen kıraat ilmi eğitim-öğretimi, Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun çıkarılmasından sonra Türkiye’de gayr-ı resmî olarak yürütülmüş, bu ilmi okutan ehil hocaların azalmasıyla kıraat ilmine yönelik faaliyetler zamanla yok olma riskiyle karşı karşıya kalmıştır. Ülkemizde, son yıllarda aşere-takrîb-tayyibe tedrisine yönelik ihtisas kurslarının ve buralarda yetişenlerin sayısının hızla artması, üzerinde müstakil bir çalışmayı hak etmektedir. Özetİslâm eğitim tarihinde, kıraat ilmi sahasında pek çok âlim yetişmiş, çok sayıda eser kaleme alınmış ve pratik tarafıyla bu ilmin tedrisine devam edilegelmiştir. Kur’ân kelimelerinin telaffuz farklılıklarını konu edinen bu köklü ilmin tahsiline yönelik, zamanla birtakım müesseseler kurulmuş ve kıraat ilmi eğitiminin tarihsel sürecinde birtakım metotlar geliştirilmiştir.Kaynaklarda, kıraat ilminin Anadolu’ya ne zaman ve kimin vasıtasıyla geldiği tam olarak belli değildir. Osmanlı coğrafyasının kıraat ilmiyle tanışması, İbnü’l-Cezerî’nin öğrencisi Hatîb Abdulmü’min Rûmî’nin Bursa’daki kıraat eğitim-öğretim faaliyetlerine başlamasıyla gerçekleşmiştir. Ancak Osmanlı’da, kıraat ilmi tedrisatının İbnü’l-Cezerî ile müesses bir yapı arz ettiği ve resmiyet kazandığı ifade edilir. Dolayısıyla Türkler’in kıraat ilmiyle tanışmaları, İbnü’l-Cezerî’nin Bursa’ya gelişinin öncesine tekabül eder.Osmanlı coğrafyasında, XI-XIII. asırlar arasında kıraat ilmi ve tedrisatı en parlak dönemini yaşamış, yedi ve on kıraat olmak üzere eğitim-öğretim faaliyetleri yürütülmüştür. Yine Dânî, Şâtıbî ve İbnü’l-Cezerî gibi âlimlerin eserleri esas alınarak birçok müellif, tedrisata dönük yardımcı kaynaklar telif ederek uygulamaya koymuşlardır. Bu sayede kıraat eğitim-öğretimi daha pratik hale getirilmiş ve belirli usûller çerçevesinde okutulmaya başlanmıştır. XIII. asır sonları, aynı zamanda yedi kıraati esas alan seb‘a tarîki tedrisatının ülkemizde yavaş yavaş yerini on kıraati temel alan aşere tarîkine bıraktığı dönemdir. Böylece kıraat müfredatında, seb‘a tarîki okunmadan doğrudan aşere tarîkine geçilmiştir.Ülkemizde kıraat eğitim-öğretimi, 3 Mart 1924’te Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile birlikte medreselerin ilgâsına kadar dâru’l-kurrâ denilen ihtisas merkezlerinde yapılırken, medreselerin kapanmasıyla resmî olarak kesintiye uğramıştır. Cumhuriyetin kuruluşundan 1968 yılına kadar kıraat ilmi, kurumsal seviyede tedris edilememiş ancak özverili üstâdların şahsî gayretleriyle okutulmuştur. Bu tarihe kadar kıraat ilmi eğitim-öğretiminin devlet eliyle yürütülmemesi ya da bu ilme ilgi duyanların teşvik edilmemesi gibi sebeplerle kıraat ilmini okuyup-okutanların sayısı gün geçtikçe azalarak neredeyse bu ilim yok olmaya yüz tutmuştur. 1968 yılında ise dönemin Diyanet İşleri Başkan Yardımcısı Tayyar Altıkulaç’ın girişimiyle Mehmed Rüşdü Aşıkkutlu riyâsetinde resmî olarak kıraat ilmi yeniden tahsil edilmeye başlanmıştır. Bu tarihte, Diyanet İşleri Başkanlığının görevlendirmesiyle kurumun bazı personeli, hizmet içi eğitim kapsamında, Aşıkkutlu’dan kıraat derslerini tahsil etmek üzere Trabzon’un Of ilçesine bağlı Çifaruksa/Uğurlu beldesine gönderilmiştir.İstanbul Haseki Eğitim Merkezi’nin 1976 yılında Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından açılmasıyla birlikte Aşere-Takrîb-Tayyibe İhtisas Kursu, eğitim merkezi düzeyinde hizmete giren ilk kurs olmuştur. Burada Aşıkkutlu Mısır tarîkini, Gürses ise İstanbul tarîkini temsil etmek üzere her iki tarîkle birlikte kıraat tedrisatı sürdürülmüştür. Bu ihtisas kurslarının üçer yıllık dönemler halinde yapılması öngörülmüş ve sınavla kursiyer kabul edilmeye başlanmıştır. 1976-1979 yılları arasındaki ilk dönem sonunda kurs her iki tarîkten de ilk mezunlarını vermiştir.Diyanet İşleri Başkanlığı önceden belirlediği tarihlerde, teşkilat bünyesinde veya diğer kurumlarda görev yapan yahut özel sektörde çalışan, kendi imkânları ve özel gayretleriyle aşere-takrîb eğitimini tamamlamış ve icâzet almış olan kimseler için hizmet içi eğitim belgesi sınavı düzenlemektedir. Yazılı ve sözlü olmak üzere iki aşamalı bu sınavda başarılı olanlara, söz konusu belge verilmektedir. Başkanlığın ilk defa 2010 yılında ve iki yılda bir defa olacak şekilde gerçekleştirdiği “Aşere-Takrîb Kursunu Dışarıdan Okuyanlar İçin Belge Sınavı” adlı sınavla -2018 yılı itibariyle- 184 kişi bu belgeyi almaya hak kazanmıştır. Ülkemizdeki kıraat eğitiminde, öğrencilerin aşerenin temel kâidelerini öğrendiklerinde, rivâyetleri birbirinden ayırt etme alışkanlığı kazanmasına yönelik infirâd yöntemiyle, Kur’ân’ın ilk 5-10 sayfası her öğrenciye aşere tarîki üzere yazdırılır ve okutulur. Ülkemizde kıraat eğitim-öğretiminde, infirâd yöntemiyle bir süre okuyan öğrenciye kıraat kavramları, kâideleri, imam ve râvî sıralaması gibi hususlarda alışkanlık kazandırdıktan sonra, indirâc yöntemiyle tüm Kur’ân’ın aşere sûreti her bir öğrenciye yazdırılıp okutulur. Kıraat ilmi tedrisatıyla uğraşan âlimlerin, öğretimde takip ettikleri kaynaklar ve metotlar, bulundukları bölgelerde yaygınlaşarak o bölgenin adıyla bilinir olmuştur. Bu bağlamda Osmanlı coğrafyasında kıraat ilmi, İstanbul ve Mısır tarîkleri olmak üzere iki usûlle okutulagelmiştir. Günümüz Türkiye’sinde, aynı şekilde bu iki tarîk üzere tahsil edilmeye devam etmektedir. Ülkemizde hâlihazırda yürütülen kıraat tedrisatında, İstanbul tarîkini Sûfî mesleği temsil etmekte ve başta İstanbul olmak üzere birçok merkezde kıraat eğitimi bu mesleğe göre yürütülmektedir. Halen Pendik, Müftü Yusuf Karali, Haseki Abdurrahman Gürses Eğitim Merkezleri’nde bu meslek okutulmaktadır. Ülkemizdeki son devir kıraat âlimlerinden Mehmed Rüşdü Aşıkkutlu ve Gönenli Mehmed Öğütçü, Mısır tarîkinin temsilcileridir. Ülkemizde Mısır tarîki, takip edilen ve yaygın olarak benimsenip uygulanmasıyla günümüzde Atâullah mesleğiyle temsil edilmektedir.Günümüzde kıraat eğitim-öğretiminde, özellikle ilk başlarda edâ yöntemi uygulanmaktadır. Böylece öğrenci, hocasından kıraatin uygulamasını bizzat işitmiş ve hocasına dersi sunmuş olur. Eğitim sürecinin ilerleyen aşamalarında, öğrenci dersi icrâda meleke kesbettikten sonra semâ‘ uygulamasının yoğunluğu azaltılır ve arz uygulamasına ağırlık verilir. Kıraat eğitiminde takip edilen programa gelince, klasik usûlde olduğu gibi günümüzde de ülkemizde takip edilen program aynı şekildedir. Buna göre tedriste aşere, takrîb ve tayyibe olmak üzere üç program takip edilir. Öte yandan kıraat okumaya başlayan kişinin sağlam hâfız olması ve Âsım kıraatinin Hafs rivâyetine göre tecvîd ilmini iyi bilip uygulayabilmesi şarttır. Böyle olmakla birlikte tecvîd ilmindeki uygulamaların pekişmesine yönelik müfredatta tecvîd dersi yer alır. Qur’ān Recitation (qirā’āt) activities constitute a good part of the Qur’ān education history starting with the revealation of the Qur’ān. In Prophet Muḥammad’s era and after his death, education and teaching activities for spreading the Qur’ān recitations were maintained by muslims. Several institutions were built for this purpose, and many works are written for qirā’ātscience education and methods developed made a big contribution to the spreading of qur’ān recitation science. An Interregnum period for qirā’ātscience has happened at the last period of Ottomans and first years of Republic of Turkey. Qirā’ātScience, under the state supervision and by formal institutions for many years, were sustained in an informal way after the law on unification of education were introduced. With the decrease of teachers, the education of the Qur’ān recitation faced a difficult time and almost nearly ceased. In our country, increasing of the expertness courses and number of men who trained in this places in recent years deserve a separate study, particularly on this subject. SummaryThere are many scholars who have studied the recitation of the Qur’ān (qirā’āt), and many papers that have been written on this subject analysing it by means of practice. Some institutions are founded with the purpose of teaching qirā’ātand a number of different methods have been developed in the historical process of qirā’āt.It is not clear when the knowledge of qur’ānic recitation first emerged in the region of Anatolia. In the Ottoman Empire, Khaṭīb ‘Abdulmu’min Rūmī who was tutee of Ibn al-Cezerī started to accept students for teaching qirā’ātin Bursa. Since then, qirā’ātbecame an official discipline of Islamic sciences. Evidently, the time Turks learned qirā’ātshould be before Ibn al-Cezerī’s arrival to Bursa.The brightest era of the qirā’ātand its institutionalisation was between XI-XIII centuries during the reign of the Ottoman Empire. Not only did training and teaching activities took place as seven and ten recitations, but authors also wrote books as supplementary references by depending on the works of the scholars such as Dānī, Shāṭıbī and Ibn al-Cezerī. Thus, the scholars made education practical and started to teach it as part of certain methods. The end of the 13th century was the time when sab‘a(seven) method based on seven recitations was superseded by ‘ashara(ten) method based on ten recitations. That is, the sab‘amethod was replaced by the ‘asharamethod in the country.The education of qirā’ātwhich were taught in expert institutions known as dār al-qurrāuntill the closure of madrasas was officially interrupted with the the law on unification of education on 3rd March 1924 in Turkey. The education of qirā’ātwas not officially given from the Republic of Turkey to 1968, but it was taught by self-abnegating scholars with their own efforts. The teaching of qirā’ātalmost disappeared due to some reasons such as education which wasn’t officially given by the state and the lack of encouragement for people interested in qirā’ātuntil 1968. The education of qirā’ātlater became official with the initiation of Tayyar Altıkulaç who was the vice president of religious affairs under the presidency of Mehmed Rüşdü Aşıkkutlu in 1968. At that time, a number of staffs were sent to the town Çifaruksa/Uğurlu in Of /Trabzon for the job training with the appointment of the presidency of religious affairs in order to get education from Aşıkkutlu. The specialized training course named as ‘Ashera-Taqrīb-Ṭayyibah’ was the first course about qirā’ātwith the opening of Istanbul Haseki Training Center by the presidency of religious affairs in 1976. The education of qirā’ātwas carried out by Aşıkkutlu who used Egypt method and Gürses used Istanbul method. These specialized training courses were made as periods of 3 years and trainees were begun to be admitted by taking an exam. The first students graduated who learned both methods at the end of the first period which was between 1976 and 1979. The presidency of religious affairs held the exam at a predetermined time for issuing in-service training certification to people, who have worked within its own institution, other institutions and in the private sector, and completed the education on ‘asharamethod with their own efforts and got a degree. This certification has been given to people who succeeded in the written and oral examinations. 184 people got the certification after taking the exam entitled as ‘the exam for external students in the ‘ashara-taqrībcourse’ which was taken place biennially and for the first time in 2010. When students have learned the fundamental principles of ‘ashara method, the first five-ten pages of the Qur’ān were read and indited with regard to distinguish narratives from each other with infirād method. ‘Asheraanalysis of the Qur’ān was indited and read with indirāc method for each student after being taught about certain issues such as the concepts of qirā’āt, its principles, and the grading of the imāmand rāvito students who get education with infirād method in qirā’āteducation in the country. Sources and methods used by scholars who are engaged in qirā’āteducation have become widespread in regions; and these methods have gone under the name of those regions.In this context, the science of qirā’ātwas taught with Istanbul and Egypt methods in the Ottoman Empire. These methods have still been valid in today’s Turkey. Sūfī profession stands for Istanbul method and qirā’āteducation is given with regard to this profession in notably Istanbul and several centers. The education of this profession is given in Pendik, Müftü Yusuf Karali and Haseki Abdurrahman Gürses training centers. Mehmed Rüşdü Aşıkkutlu who was one of the latest period scholars and Gönenli Mehmed are representatives of Egypt method. At the present time, Egypt method is represented as Atāullah profession by reason of the fact that it is commonly followed, adopted and conducted in the country.Nowadays, the edāmethod is used especially at the beginning of qirā’āteducation. Thus, student hears what instructor reads and gives a presentation. Instructors concentrate on the practice arzin the ongoing process and ease off on practice samʿaafter student implemented the lesson. At the present time, the curriculum followed in the qirā’āteducation is the same as the classic method in the country. The ‘Ashera, Taqrīb and Ṭayyibah’ methods were used in education. On the other hand, the person who recites should be a decent ḥāfiẓand know the science of tajweedwell in compliance with Hafs narrative of Asım and implement it. Notwithstanding that, there is the tajweedlesson in curriculum in order to strengthen implementations of the science of tajweed.

Bu çalışmada okul öncesi eğitimi hizmetkalitesi değerlendirmesi ve anaokulu seçimi problemi, Bulanık AnalitikHiyerarşi Süreci(AHP) ve Multi-Objective Optimazition on basis of RatioAnalysis (MOORA) yöntemleri ile incelenmiştir. Anaokulu seçimi, nitelkriterleri de içeren ve sübjektif yargıların karar sürecinde etkili olduğu birkarar problemi olması nedeniyle bulanık çok kriterli karar verme yöntemi ileincelenmiştir. Bu amaçla öncelikle anaokulu seçimi karar probleminde etkiliolan kriterler tespit edilmiştir. Belirlenen kriterlerin önem dereceleriBulanık AHP yöntemi ile belirlenmiştir. Kriterlerin önem derecelerininbelirlenmesinden sonra Bulanık MOORA yöntemi ile hizmet kalitesideğerlendirilerek anaokulu seçimi yapılmıştır. Bulanık AHP uygulanırken Chang’inbulanık sıralama yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda karar kriterlerinden‘Öğretmenlerin mesleki nitelikleri ve tecrübeleri’, ‘Okuldaki eğitsel, sosyal ve kültürel faaliyetler’ ve ‘Okulun Fiziksel özellikleri ve temizliği’ kriterleri önemli kriterler olarak öne çıkmıştır.

This study was carried out to determine the pair of materials with the best abrasion resistance in contact breakers in the electrical industry. Pin-on-disk wear test machine was used for tribological tests. For this purpose, 25wt.% long glass fiber reinforced and 40wt.% calcium carbonate added unsaturated polyester based thermoset composite material (25wt.%GF + 40wt.%CaCO3+UPET) was used as the disc material. As pin materials, unfilled poly-ether-sulfone (PES) polymer, 30wt.% glass fiber reinforced poly- phenylene-ether (PPE+SBS+30wt.%GF) composite and 15wt.% glass fiber reinforced poly-butylene- terephthalate/poly-ethylene-terephthalate mixture composite (PBT/PET+15wt.%GF) materials were used. Tribological experiments were carried out under dry sliding conditions and at room temperature. The experiments were carried out under pressure of 0.707, 1.415, 2.123 and 3.538 MPa and at a sliding speed of 0.5 m/s. As a result of wear and friction tests, friction coefficient and specific wear rates of materials used were determined. As a result of the experiments carried out, the highest wear rate was obtained in the unfilled PES polymer, while the lowest wear rate was obtained in PPE+SBS+30wt.%GF composite. As a result of the experiments carried out, PPE + SBS+30wt.%GF/25wt.%GF+40wt.%CaCO3+UPET thermoset composite pair has been determined as the most suitable material pair for use in contact breakers. Bu çalışma, elektrik sektöründe kontak kesicilerde aşınma direnci en iyi olan malzeme çiftini belirlemek için yapılmıştır. Aşınma deneyleri için pim-disk aşınma test cihazı kullanılmıştır. Bunun için çalışmada, disk malzemesi olarak %25 oranında uzun cam elyaf takviyeli ve %40 kalsiyum karbonat katkılı doymamış polyester esaslı termoset kompozit malzeme (%25CE+%40CaCO3+UPET) kullanılmıştır. Pim malzemeler olarak ise, katkısız poli-eter-sülfon (PES) polimeri, stiren-butadien-stiren elastomer katkılı ve %30 cam elyaf takviyeli poli-fenilen-eter (PPE+SBS+%30CE) kompoziti ve %15 cam elyaf takviyeli poli-butilen-tereftalat/poli-etilen-tereftalat karışımı kompozit (PBT/PET+%15CE) malzemeleri kullanılmıştır. Tribolojik deneyler, kuru kayma şartları altında ve oda sıcaklığında gerçekleştirilmiştir.Deneyler, 0,707, 1,415, 2,123 ve 3,538 MPa basınç altında ve 0,5 m/s kayma hızında yapılmıştır. Aşınma ve sürtünme deneyleri sonucunda, malzemelerin sürtünme katsayısı ve spesifik aşınma hızları belirlenmiştir. Gerçekleştirilen deneyler sonucunda, en yüksek aşınma hızı katkısız PES polimerinde elde edilirken en düşük aşınma hızı ise PPE+SBS+%30CE kompozitinde elde edilmiştir. Gerçekleştirilen deneyler sonucunda kontak kesicilerde kullanmak için PPE+SBS+%30CE/%25CE+%40CaCO3+UPET termoset kompozit çifti en uygun malzeme çifti olarak belirlenmiştir.

45. sayı kapak

Leachate contain high levels of organic and inorganic pollutants, and may cause danger to the environment and human health by mixing with groundwater and surface waters by infiltration and/or runoff. In this study, the removals of COD and color, which are important parameters for the treatment and discharge of leachate, by photo-electro-Fenton method, was investigated under various operating conditions. Operational parameters that are important for the treatment and cost processes were determined and optimized. The effects of current density (10-50 A/m2) and pH (2.5-5.0) on COD and color removal from the leachate by photo-electro-Fenton method were investigated. For optimum experimental conditions (pH: 3, current density: 10 A/m2) maximum 79.75% COD (90 minutes) and 80.57% color (45 minutes) removal efficiencies were obtained with 11.02 and 5.50 kWh/m3 electrical energy consumption. These results showed that the photo-electro-Fenton method can be successfully applied on COD and color removal from leachate. Sızıntı suları yüksek düzeylerde organik ve inorganik kirleticiler içermekte, sızma ve/veya yüzeysel akış ile yeraltı sularına ve yüzeysel sulara karışarak çevre ve insan sağlığı açısından tehlike oluşturabilmektedir. Bu çalışmada, sızıntı sularının arıtımı ve deşarjında önemli parametrelerden olan KOİ ve rengin foto-elektro-Fenton yöntemi ile giderimi çeşitli işletme koşulları altında araştırılmıştır. Arıtma ve maliyet sürecinde önemli olan işletme parametreleri belirlenerek optimize edilmiştir. Sızıntı suyundan foto-elektro-Fenton yöntemi ile KOİ ve renk giderimi üzerine akım yoğunluğu (10-50 A/m2) ve pH (2.5-5.0) etkileri incelenmiştir. Optimum deneysel koşullar için (pH: 3, akım yoğunluğu: 10 A/m2) maksimum %79.75 KOİ (90 dakika) ve %80.57 renk (45 dakika) giderim verimleri 11.02 ve 5.50 kWh/m3 elektrik enerjisi tüketimleri ile elde edilmiştir. Bu sonuçlar, sızıntı suyundan KOİ ve renk giderimi üzerine foto-elektro-Fenton yönteminin başarı ile uygulanabileceğini göstermiştir.

Sâlih Nâbî (ö. 1332/ 1914), Osmanlı’nın son dönemlerinde yaşayan tıbbiye mezunu bir Türk mûsikîsi meraklısıdır. 1910 yılında Felsefe-i Mûsikî isimli bir eser kaleme almış, bu çalışmasında mûsikînin insan ruhu üzerindeki etkisi, mûsikî tarihi ve kendi döneminde Osmanlı’da mûsikî anlayışı gibi konularda incelemelerde bulunmuştur. Ayda bir yayınlanması düşünülen bu çalışması, ilk neşrinden sonra birtakım sebepler yüzünden devam edememiştir. Bu makalede Sâlih Nâbî’nin Felsefe-i Mûsikî isimli eserini tanıtılacak olup, yazarın mûsikî hakkındaki bilgileri değerlendirilecektir. Tarih boyunca kaleme alınan mûsikî eserlerinde pek çok felsefî düşüncenin mûsikî anlayışına yansıdığı görülmekle birlikte müstakil olarak felsefe-mûsikî ilişkisini konu edinen bir çalışmaya XX. yüzyıl öncesinde rastlanmaz. Bu sebeple Sâlih Nâbî’nin Felsefe-i Mûsikî isimli çalışması, başlığı açısından dikkat çekicidir. Eserde pek çok mesele hakkında kısa açıklamalar yer almakla birlikte, kanaatimizce ilgi uyandıran en önemli konu, dönemin mûsikî algısıdır. Çünkü Sâlih Nâbî, o dönemin şahidi olarak Osmanlı’da mûsikînin uzunca bir süredir ihmal edildiğini düşünmektedir. Zaten onu, bir eser kaleme almaya iten sebep de budur. İşte bu makalede, daha önce hakkında bir çalışma yapılmayan Sâlih Nâbî’nin Felsefe-i Mûsikî isimli eseri tanıtılmış ve incelemeye tabi tutularak yazarın mûsikî anlayışı kendinden önceki literatürle karşılaştırılmıştır. Özet: Sâlih Nâbî, 23 Nisan 1302’de (5 Mayıs 1886) İstanbul Yedikule’de dünyaya gelmiştir. İlk ve orta eğitiminden sonra 28 Şubat 1316’da (13 Mart 1901) Çengelköy’de bulunan Tıbbiye-i Askerîye’ye başlamıştır. Burada toplamda on yıl kadar eğitim aldıktan sonra 1911’de mezun olmuştur. Mezuniyet öncesinde bir müddet İsviçre’de Bel-Air Bîmârhânesi’nde asistanlık yapmıştır. Birkaç farklı bölgede hekimlik yaptıktan sonra 1914 yılında yirmi sekiz yaşında vefat etmiştir. Genç yaşta vefat eden Sâlih Nâbî’nin günümüze ulaşan iki eseri bulunmaktadır. Bunlardan biri, mezun olmadan evvel sunduğu, Yirminci Asırda Melce-i Mecânîn ve Bel-Air Bîmârhânesi isimli bitirme tezidir. 1911’de yayınladığı bu eserinde, bir dönem asistan olarak görev yaptığı İsviçre Bel-Air Bîmârhânesi’ndeki bazı incelemelerini aktararak bu alanda yapılacak mimarî çalışmalara dair önerilerde bulunur. Makalemize konu olan diğer eseri ise Felsefe-i Mûsikî isimli çalışmasıdır. Felsefe-i Mûsikî, otuz iki sayfadan oluşmaktadır. Aylık bir mecmua olarak neşredilmesi planlanan bu eserin bilinen tek sayısı, incelememize konu olan birinci fasiküldür. Mûsikî ve felsefe konularının ele alınması düşüncesi ile kaleme alınan bu eser, kanaatimizce mezuniyetinin ardından Sâlih Nâbî’nin Balkan savaşlarına katılması ve daha sonra genç yaşta vefat etmesi sebebi ile devam edememiştir. Felsefe-i Mûsikî, biri giriş kısmı olan üç bölümden oluşur. Medhal ismindeki giriş kısmında, Osmanlı’nın o günlerde içinde bulunduğu kültür ve mûsikî ortamından bahsedilerek eserin yazılmasının gayesi açıklanır. İkinci bölümün ismi Mebhasi’r-Rûh-i Mûsikî-i Umûmî’dir. Bu bölümde şu konular incelenir: Mûsikînin ruha tesiri, Eski Greklerin mûsikîye verdikleri önem ve hizmetleri, tarih içinde mûsikîye dair bazı notlar. Son bölümün ismi ise Mûsikînin İctimâ’iyât ve Târîhle Münâsebeti’dir. Burada, mûsikînin sosyal hayattaki yeri, mûsikî kelimesinin menşei, “lir” başta olmak üzere Eski Greklerin kullandıkları bazı sazların icadı, Eski Greklerin mûsikîye olan hizmetleri, Arap dünyasında mûsikînin gelişmesi ve bu konunun öncüleri, notanın icadı ve yaygınlaşmasının oluşturduğu etki, mûsikî ve edebiyat ilişkisi gibi konular ele alınır. Görüldüğü gibi müellif her ne kadar eser isminde mûsikî ve felsefe kelimelerini kullansa da pek çok konuya dair açıklamalarda bulunmuştur. Eserin daha iyi anlaşılabilmesi ve konu bütünlüğü açısından bu meseleleri beş başlık altında inceleyeceğiz. Bunlar şöyledir: Mûsikî kelimesinin menşei, eserde mûsikî düşüncesi, mûsikî tarihi, yirminci yüzyılda Osmanlı’da mûsikî anlayışı ve çalışmaları, mûsikî-edebiyat ilişkisi. Bu başlıklar altındaki konular, makalede ayrıntılı olarak verileceği için burada kısaca özetleyerek şöyle açıklayabiliriz. Mûsikî kelimesinin kökeninin Eski Greklerden geldiği yönünde müzikoloji kaynaklarında bazı bilgiler bulanmaktadır. Bu düşünceye göre mûsikî kelimesi, şiir ve mûsikî ilâheleri olan “Müz”lerden gelmektedir. Fakat Sâlih Nâbî’nin bu iddiayı kabul etmez. Yazar, bu kelimenin Eski Greklerde kullanıldığını kabul etmekle birlikte, onlardan çok daha önce var olduğunu belirtir. Dahası Sâlih Nâbî bu türden düşüncelerin, her şeyin kökenini Eski Greklerde arama gibi bir yanlışın sonucunda ortaya çıktığını ifade eder. Sâlih Nâbî, ruhun en derin hislerini ifade edebilen sanatın mûsikî olduğunu belirtir. Bu, mûsikînin insanî yönüdür. Sosyal açıdan ise mûsikî, bir toplumun yapısını ve düşünce dünyasını ortaya koyan en mühim araçlardandır. Bu sebeple mûsikîdeki gelişmişlik, ülkenin de gelişmişliğini gösterir. Dolayısıyla çocuk terbiyesinde ve ilk eğitim döneminde mûsikî önem arz etmektedir. Çünkü mûsikî bilen nesil, ruhunun en derin hissini, yani vicdanını da duyacağı için toplumsal açıdan gerekli ahlak normlarına da sahip olacaktır. Sâlih Nâbî’nin eserinde mûsikî tarihine dair bazı açıklamalar bulunmaktadır. Yazar, mûsikî tarihini Hz. Âdem’in yaratılmasından daha öncesine dayandırır. Çünkü ses, insan yaratılmadan önce de vardır. Mûsikî tarihinde Eski Greklerin çalışmaları inkâr edilemez. Çalgıların icadı, mûsikînin ruha olan tesirinin keşfedilmesi ve mûsikînin bir ilim haline gelmesi gibi konularda önemli bilgilere ulaşmışlar ve eserleri ile bunları gelecek nesillere aktarmışlardır. İslam dünyasında da benzer çalışmaların yapıldığını ifade eden yazar, bunlara Farabî ve İbrahim el-Mevsîlî’nin ismini zikretmekle iki örnek verir. Müellifin üzerinde durduğu konulardan biri de mûsikînin ruha olan tesiridir. Sâlih Nâbî, mûsikî ile uğraşan bir tabiptir. Ayrıca bu konuda araştırmalar yapmış, daha önce ifade edildiği gibi bir bitirme tezi hazırlamış ve bu çalışmasını yayınlamıştır. Mûsikînin bu tesirini izah eden yazar, ayrıca tarihi bazı örnekler vermiş, kimi savaşların mûsikî icraları sebebiyle kazanıldığını tarihi örnekleri ile ele almıştır. Sâlih Nâbî’nin eserinde dikkat çeken önemli kısımlardan biri de Osmanlı’nın o dönemde içinde bulunduğu durumu analiz etmesidir. Yazar, mevcut iktidarları Türk mûsikîsine olan ilgisizlikleri sebebiyle eleştirir. Dahası onların bir dönem Türk mûsikîsinin kökenini kazımaya çalıştıklarını ifade eder. Yine bu dönemlerde Osmanlı sarayı ve halk arasında bir kopukluk meydana gelmiştir. Çünkü Osmanlı sarayında mûsikînin bir elit sanat olduğu düşünülmekte ve halkın zevkleri göz ardı edilmektedir. Bu olumsuz durumu betimleyen yazar, tüm bunlara rağmen kendi döneminde Türk mûsikîsinin mevcut durumunda bir düzelmenin göze çarptığını da belirtir. Artık Osmanlı sarayı Türk mûsikîsine karşı ilgisiz değildir. Ayrıca Osmanlı’da Türk mûsikîsi ile ilgili nazarî bazı çalışmalar da ortaya çıkmaya başlamıştır. Eserinde mûsikî ve edebiyat ilişkisini de ele alan yazar, bu iki alanın birbiri ile çok yakın olduğunu ifade eder. Dolayısıyla iyi bir şairin mûsikî bilmesi, aynı şekilde iyi bir mûsikîşinâsın da edebiyat bilmesi gerekmektedir.  Ṣāliḥ Nābī (d. 1914) is a person who lived in the last periods of the Ottomans and is a medical graduate and interested in Turkish music. In 1910, he received a work called al-Falsafa al-Mūsiḳī (Philosophy of Musica). In this study, the effects of music on the human soul, music history, and musical understanding in the Ottoman period were found. Throughout history, many musical compositions have been received and reflected some philosophical thoughts. But an independent study of philosophy and music is not found before the 20th century. For this reason, Ṣāliḥ Nābī's al-Falsafa al-Mūsiḳī work is remarkable in terms of its title. There are brief explanations about various issues in the work but the most important issue that attracts our opinion is the musical perception of the period. Because Ṣāliḥ Nābī, as a witness at that time, thinks that music has been neglected for a long time in the Ottoman Empire. This is the reason why he has already taken him to a work. In this article, it has been tried to be given to today's musical literalism. Summary: Ṣāliḥ Nābī was born on May 5, 1886, in Istanbul Yedikule. After his primary and secondary education, he started the Military Medicine Faculty in Cengelkoy on March 13, 1901. He graduated in 1911 after having studied for a total of ten years here. Prior to his graduation he worked as assistant at Bel-Air Hospital in Switzerland for a while. He died at the age of twenty-eight in 1914 after having practiced medicine in several different regions.Ṣāliḥ Nābī, who died at a young age, has two works that arrive present days. One of them is the graduation thesis named Mental Illnesses and Bel-Air Hospital in the Twentieth Century. In this work that he published in 1911, he made suggestions about the architectural works to be done in this area by making use of some of the examinations in Switzerland Bel-Air Bâmârhânesi where he served as an assistant for a while. The other work, which is also the subject of our work, is named al-Falsafa al-Mūsiḳī(Philosophy of Musica).Al-Falsafa al-Mūsiḳīis composed of thirty-two pages. The first fascicle, which is the subject of our work, is the only known number of this work that planned to be published as monthly magazines. This work is written to explain the subjects of music and philosophy. But this work could not continue because of Ṣāliḥ Nābī’s participation in the Balkan Wars after his graduation and later his death at a young age. Al-Falsafa al-Mūsiḳīconsists of three parts, one of which is the introduction part. Under the heading entitled "Medhal", the cultural and musical environment of the Ottomans in those days is mentioned and the purpose of writing the work is explained. The second part is about the musical influences on soul. This section examines the following topics: Musical influence on soul, the importance and service of the ancient Greeks to music, some notes about music in history. The name of the last part is “Mūsiḳīnin İctimā’iyāt ve Tārihle Munāsebeti (Relation of Music with Sociology and History)”. Under the last title these subjects are respectively discussed: the place of music in social life, the origins of music, the invention of some instruments used by the ancient Greeks, especially the "lyric", the services of the ancient Greeks as music, the development of music in the Arab world and its pioneers, the effect of the invention and dissemination of musical notation.As you can see, although the author uses “music” and “philosophia” words in the name of work, he has made statements on many issues. We will examine these issues under five headings in terms of better understanding of the work and on the subject matter integrity. These are: The origin of the word of “al-Mūsiḳī/music”, the musical thought in the work, the history of music, the musical understanding and works in the Ottoman in the twentieth century and the music-literature relation. Since the topics under these headings will be given in detail in the article, we can summarize them briefly as follows. There is some information in the sources of musicology that the origin of the word of “al-Mūsiḳī/music” is derived from the ancient Greeks. According to this idea, word of “al-Mūsiḳī/music” comes from “musa” which is the goddess of poetry and music. But Ṣāliḥ Nābī did not accept this claim. The author states that this word is used to be by the ancient Greeks, but also existed long before them. Moreover, Sālih Nâbî states that such thoughts arise as a result of a mistake such as searching for the origin of everything in the ancient Greeks. Ṣāliḥ Nābī states that music is art that can express the deepest feelings of the soul. This is the humane direction of music. On the social side, music is the most important means of revealing the structure of a society and the world of thought. For this reason, the development of music shows the development of the country. Therefore, music is important in child bringing-up and in the first education period of a child. Because the generation who knows the music, senses the deepest feeling of the soul (which is the conscience, they also have moral norms that are socially necessary. There are some explanations of music history in the work of Ṣāliḥ Nābī. The author bases musical history before the creation of Adam. Because the voice was there before man was created. The works of the ancient Greeks in the history of music cannot be denied. They have reached important information on issues such as instrument inventions, influence of music on soul, the fact that music becomes a science, and they have conveyed them to future generations with their works. The author, who stated that similar works were done in the world of Islam, gives two examples with the mention of Fārābī and Ibrāhīm al-Mavsilī. One of the issues that the author is talking about is the influence of music on soul. Ṣāliḥ Nābī is a doctor interested in music. He had also done research on this subject, prepared a thesis as mentioned before, and published his work. The author, explaining this effect of music, has given examples in the history that some wars have been gained thanks to music.One of the most remarkable parts of the work of Ṣāliḥ Nābī is that he analysed the situation of the Ottoman Empire at that time. The author criticizes the current rulings for their indifference to Turkish music. Moreover, he expresses that they are trying to dig root of Turkish music for a while. During this period, a disconnection between the Ottoman palace and the people has begun. Because in the Ottoman palace music is considered to be an elite art and the pleasures of the people are ignored. The author, describing this negative situation, states that despite all of this, there is a correction in the current state of Turkish music in its period. Now the Ottoman palace was not indifferent to Turkish music. In addition, some theoretical studies about Turkish music have begun to emerge in the Ottoman Empire.The author, who also deals with the relationship between music and literature, expresses that these two fields are very close to each other. Therefore, a good poet should know music and a good musician should know literature.

   In this study, the change of the gas loss inthe carbonated beverages depending on the different temperature and pet bottlethickness was investigated experimentally. In order to examine the effect ofthese basic parameters on the time-dependent reduction of carbon dioxide gas incarbonated beverages, a 2.5 liter cola beverage was considered. In the study,the two main production stations were evaluated separately, and theirproduction conditions and effects were considered as variable. Thetime-dependent change in the amount of gas contained in the beverage bytemperature, pressure, and PET bottle material distribution, which areproduction inputs, was investigated separately by taking samples from a 2.5liter cola beverage production line. In this context, 2.5 liters of colabeverage production conditions are examined in detail and variables aredetermined via filler and PET blowing process parameters. According to theexperimental results obtained, production conditions of filling and PET blowingunits were restructured and ideal production conditions were defined andcontributed to serial production.    Bu çalışmakapsamında gazlı içeceklerde zamanla oluşan gaz kaybının farklı sıcaklık ve petşişe kalınlığına bağlı olarak değişimi deneysel olarak incelenmiştir. Bu temelparametrelerin gazlı içecek içerisindeki karbondioksit gazının zamana bağlıolarak azalmasına etkisini inceleyebilmek için 2,5 litrelik PET ambalajlıkolalı içecek dikkate alınmıştır. Çalışmada iki ana üretim istasyonu ayrı ayrıdeğerlendirilerek kendine has üretim şartları ve etkileri değişken olarak elealınmıştır.  2,5 litrelik PET ambalajlı kolalı içecek üretim hattındannumuneler alınarak, üretim girdileri olan sıcaklık, basınç ve PET şişe malzemedağılımının içecek içinde ihtiva ettiği gaz miktarının zamana bağlı değişimiayrı ayrı araştırılmıştır. Bu kapsamda 2,5 litrelik PET ambalajlı kolalı içeceküretim şartları detaylıca incelenmiş, dolum ve PET şişirme proses parametreleriüzerinden değişkenler belirlenmiştir.  Elde edilen deneysel verilersonucuna göre dolum ve PET şişirme üniteleri üretim şartları yenidenyapılandırılmış ve ideal üretim şartları tanımlanarak seri üretim için katkısağlanmıştır.

Sanayi, bir yönüyle çevreyi iyileştirme özelliğine sahipken diğer bir yönüyle çevreyi bozma gücüne sahiptir. Bu nedenle, önemli olan husus, ekoloji ve sanayi dengesini sağlayarak ekolojiye zarar vermeyen sanayileşmenin gelişmesini sağlamaktır. Bu durum ise, sürdürülebilir sanayi politikalarının hayata geçirilmesiyle mümkün olacaktır. Bugün insanlığın ihtiyaçlarını karşılamak için kurulan sanayi tesisleri; sürdürülebilir sanayi politikalarının etkili olmasıyla birlikte, gelecek kuşakların ihtiyaçlarını karşılayabilmesi için gerekli olan insan, hayvan ve bitki sağlığı gibi çevresel faktörleri zarara uğratmaksızın faaliyetlerini sürdürebilecektir. Sürdürülebilir sanayi politikaları, özellikle son dönemde öne çıkan, temiz üretim, endüstriyel simbiyoz, eko-tasarım ve eko-etiket gibi araçlarla kendisine uygulama alanı bulmaktadır. Sanayi üretimini kaliteli ve daha az maliyetle yapmak, sanayide kirliliği azaltıcı uygulamaları hayata geçirmek, enerjiyi daha verimli kullanmak, yenilenebilir enerjiye yönelmek, daha az atık üretmek, atıkları geri kazanmak ve yeniden kullanmak sürdürülebilir sanayide dikkat edilmesi gereken temel konular olarak gözükmektedir. Industry has the ability to improve the environment in one aspect and the power to disrupt the environment in another. Therefore, it is important to ensure the development of industrialization that does not harm ecology by ensuring the balance of ecology and industry. This will be possible through the implementation of sustainable industrial policies. Today, industrial facilities will be able to continue its activities and meet the needs of generations without harming the environmental factors Sustainable industrial policies are implemented with the tools such as clean production, industrial symbiosis, eco-design and eco-label. Industrial production with high quality and less cost, pollution reduction practices in the industry, energy efficiency, renewable energy, and waste management seems to be the main issues to be considered in sustainable industry.

Öz