• Energy Research
• Open Access close
• Embargo close
• Dutch; Flemish close

Monitoring en evaluatie van de programma's "leren voor duurzame ontwikkeling" en "natuur- en milieueducatie". Binnen het programma NME heeft het instrument 'arrangementenmodel' een centrale plaats ingenomen. Binnen de arrangementen zijn nieuwe samenwerkingsvormen tussen NME-organisaties en blijvende contacten met nieuwe partners ontstaan, en wordt er meer aangesloten bij de bestuurlijke agenda van gemeenten. Vraagarticulatie en verankering van deze nieuwe manier van werken blijven aandachtspunten voor de toekomst.

Eind 2019 is een vragenlijstonderzoek gehouden onder 1.536 deelnemers. Deze steekproef was representatief voor Nederland. De meerderheid van de deelnemers maakt zich zorgen over klimaatverandering. Dit aandeel is over de jaren heen redelijk stabiel. We hebben mensen 18 beleidsmaatregelen voorgelegd. Voor sommige maatregelen is veel draagvlak; bijvoorbeeld voor een CO2-belasting voor bedrijven, of voor een communicatiecampagne over wat iedere Nederlander zelf kan doen voor het klimaat. Er is minder draagvlak voor de (hypothetische) maatregelen dat elektrische auto’s op snelwegen 130 km/uur zouden mogen blijven rijden en voor een verbod om vanaf 2030 benzineauto’s in binnensteden te verbieden. De resultaten laten zien dat draagvlak samenhangt met ervaren eerlijkheid: als een maatregel als eerlijker wordt ervaren dan is er meer draagvlak. Aangezien we in onze studie de samenhang hebben onderzocht en correlatie geen bewijs is van causaliteit, kan dit resultaat ook het omgekeerde betekenen: dat maatregelen waar meer draagvlak voor is als eerlijker worden ervaren. Draagvlak hangt daarnaast samen met ervaren effectiviteit: als een maatregel als effectiever wordt ingeschat dan is er meer draagvlak. Andersom geldt ook dat maatregelen waar meer draagvlak voor is als effectiever worden ingeschat. Ook bezorgdheid om klimaatverandering is van invloed op de mate van draagvlak voor klimaatbeleid. Als mensen zich minder of geen zorgen maken dan zijn zij vaker tegenstander van de voorgelegde beleidsmaatregelen. Tot slot speelt wat mensen belangrijk vinden in hun leven, hun waarden, een rol. Als mensen de bescherming van natuur en milieu belangrijk vinden, dan zijn zij vaker voorstander van de voorgelegde beleidsmaatregelen. We concluderen dat er redelijk wat draagvlak in de samenleving is voor klimaatmaatregelen. Met name communicatiemaatregelen kunnen op veel voorstanders rekenen, maar er is zeker ook draagvlak voor juridische en financiële maatregelen. Hoewel pas bij de invoering zal blijken hoe acceptabel maatregelen in het dagelijks leven daadwerkelijk gevonden worden, geeft onze studie een beeld van waar meer of minder ruimte voor maatregelen lijkt te zijn. Daarbij adviseren we om bij het opstellen van beleid eerlijkheid en effectiviteit als belangrijke randvoorwaarden mee te nemen.

The study presents advantages and disadvantages of alternative forms of regulating the licensing of cofermentation products in manure fermentation. A comparison is also made with regulations in Germany and Belgium. The advantages and disadvantages of seven alternatives are subsequently discussed. The study indicates that there are possibilities for adjusting the policy in order to make manure fermentation with cofermentation products more profitable within the environmental limiting conditions.

Voor een aantal bostypen (met grove den, eik, beuk of douglas als hoofdsoort) in niet meer beheerde Nederlandse bosreservaten op wat rijkere zandgronden zijn op grond van twee opeenvolgende inventarisaties de bovengrondse biomassa en de koolstofvastlegging berekend, en vergeleken met beheerde bossen. Bij een ongestoorde bosontwikkeling neemt de koolstofvoorraad in de bovengrondse biomassa toe in de opeenvolgende successiefasen (van grove den naar beuk) en zal in het eindstadium van de ontwikkeling uitkomen op circa 150 ton C per ha

Doel van dit project was om een converter te ontwikkelen die windenergie met behulp van elektrostatische principes direct kan omzetten in elektrische energie. Het idee hierbij is om elektrisch geladen deeltjes te laten meevoeren in de wind en vervolgens elektrostatisch af te remmen, waardoor elektrostatische energie kan worden gegenereerd.

‘Ik sta al drie jaar met stip op nummer 1 qua energiebesparing’, zegt John Kreuk niet zonder trots. Kreuk is bollenkweker in Callantsoog en doet mee aan het onderzoeksproject State of the Art. Bollenkwekers. Onderzoekers van Praktijkonderzoek Plant en Omgeving, onderdeel van Wageningen UR, en Agentschap NL doen daarin al tien jaar samen onderzoek naar energiebesparing. Resultaat: de energierekeningen in teelt en broei zijn gemiddeld een derde lager dan in 1995.

In 2012 en 2013 is een groep van 11 tuinders uit het oostelijk deel van Noord Brabant tien keer bijeen geweest om meer zicht te krijgen in de toepasbaarheid en de processen die ten grondslag liggen aan nieuwe duurzame energie technieken. Dit netwerk heeft rondom de thema’s aardwarmte, geconditioneerd telen, CO2 voorziening, biovergisting, diffuus glas en gewasmonitoren. Er zijn bezoeken gebracht aan praktijkbedrijven, waar ervaring met de onderwerpen gedeeld is. Deskundigen zijn uitgenodigd om hun visie op en ervaringen met het thema te geven. Deze kennis werd in de discussie gelegd naast de specifieke eisen en omstandigheden op het eigen bedrijf. Op deze manier ontstond een realistisch beeld over de toepasbaarheid van nieuwe technieken. Het toepassen van aardwarmte in de regio Asten heeft de meeste aandacht gehad. Voor elk thema is het leerproces tijdens de bijeenkomsten in kaart gebracht en zijn de leerpunten beschreven. De kansen en knelpunten van de energie innovaties zijn beschreven met aanbevelingen voor inpassing in de glastuinbouw in de regio. Het project is uitgevoerd door Wageningen UR Glastuinbouw en Brabant Water, met financiering van het PT en het ministerie van EZ in het kader van het programma Kas als Energiebron. Abstract In 2012 and 2013 a group of 10 to 15 gardeners in the eastern part of North Brabant has met each other ten times to get more knowledge about the applicability and the processes that form the basis of new sustainable energy technologies. The INES Network the themes were geothermal, bio-fermentation, CO2 supply, conditioned cultivation, diffuse glass and crop monitoring. Therefore they visited college greenhouse companies where experience with the topics could be shared and invited experts to submit their views on and experiences with the theme. In the discussions this knowledge was reviewed to the specific requirements and conditions on their own holding. In this way a realistic picture about the applicability of new techniques was created. The application of geothermal energy has had the most attention in the region Asten. The process of learning during the meetings is mapped for each theme and the learning points are described. The plus and bottlenecks are described with recommendations for a better application. The project is carried out by Wageningen UR greenhouse horticulture and Brabant Water, with funding from the PT and the Ministry of Economic Affairs under the program “Kas als Energiebron”