Στην παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή πραγματοποιήθηκε αποτίμηση των ενεργειακών εισροών και εκροών σε καλλιέργειες ρυζιού, ποικιλιών Luna και Ronaldo, της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και συγκεκριμένα των περιοχών του δήμου Δέλτα Θεσσαλονίκης και της ευρύτερης περιοχής του Προβατά Σερρών. Σκοπός της εργασίας ήταν η ανάδειξη πιθανών διαφορών των δύο περιοχών και των δύο ποικιλιών ρυζιού που μελετήθηκαν (ποικιλίες Luna και Ronaldo), σε δείκτες όπως η παραγωγικότητα και οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τη διάρκεια της καλλιέργειας. Η επιλογή των παραγωγών για την έρευνα στις δύο περιοχές έγινε με αναλογική στρωματοποιημένη τυχαία δειγματοληψία. Ακολούθησαν προσωπικές συνεντεύξεις για τη συμπλήρωση των πληροφοριακών δελτίων, με ερωτήσεις που αφορούσαν όλα τα στάδια και τις λεπτομέρειες της καλλιεργητικής διαδικασίας. Στη συνέχεια συλλέχθηκαν δείγματα ρυζιού από τα αγροτεμάχια των παραγωγών και αναλύθηκαν στο εργαστήριο για τον προσδιορισμό της ενέργειας που περιείχαν. Συνολικά, συμμετείχαν στην έρευνα 32 αγροτεμάχια (8 με ποικιλία Ronaldo και 8 με ποικιλία Luna από την κάθε μία περιοχή). Για την ενεργειακή ανάλυση ελήφθησαν υπόψη όλοι οι συντελεστές παραγωγής, καθώς και το τελικό προϊόν, μεταφρασμένα σε μονάδες ενέργειας και έγινε αποτίμηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και του ανθρακικού αποτυπώματος. Από τα αποτελέσματα προέκυψε ότι δεν υπήρχαν διαφορές μεταξύ των δύο υπό εξέταση ποικιλιών, αλλά υπήρχε διαφορά μεταξύ των ποσοτήτων συντελεστών παραγωγής και των εκροών μεταξύ των δύο περιοχών. Οι συντελεστές παραγωγής με τη μεγαλύτερη συμβολή στην κατανάλωση ενέργειας ήταν τα καύσιμα και τα λιπάσματα σε ποσοστό περίπου 70%, ενώ ακολουθούσε η χρήση μηχανημάτων και η άρδευση. Η παραγωγικότητα των εξεταζόμενων συστημάτων δε διέφερε σημαντικά. Επίσης, μεταξύ των δεικτών ανθρακικού αποτυπώματος δεν υπήρξαν σημαντικές διαφορές, τόσο σε επίπεδο ποικιλίας, όσο και σε επίπεδο περιοχής. Η συσχέτιση όμως μεταξύ των δεικτών παραγωγικότητας και ανθρακικού αποτυπώματος ήταν πάρα πολύ ισχυρή και αρνητική (r= -0,927 έως r= -0,902, μεταξύ των εξεταζόμενων συστημάτων). Συνολικά, οι τιμές του ανθρακικού και υδατικού αποτυπώματος δε διέφεραν ιδιαίτερα μεταξύ των δύο ποικιλιών και ήταν 3,6 και 1,064 kg CO2eq kg-1 αντίστοιχα, για την περιοχή του Προβατά και 4 και 0,77 m3 kg-1 αντίστοιχα, για το δήμο Δέλτα. Καθίσταται σημαντική η υιοθέτηση καλλιεργητικού πλάνου με μικρότερη ποσότητα εισροών από καύσιμα και λιπάσματα, αλλά και η μελέτη νέων ποικιλιών, οι οποίες θα εμφανίζουν μεγαλύτερη προσαρμοστικότητα και θα συμβάλλουν στον περιορισμό του ανθρακικού και υδατικού αποτυπώματος που προέρχεται από τη γεωργία, στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής.

In the present Master thesis, an evaluation of energy inputs and outputs was carried out on rice farms with Luna and Ronaldo varieties, in the Region of Central Macedonia and specifically in the areas of the Municipality of Delta, Thessaloniki and the wider area of Provatas, Serres. The purpose of this study was to highlight possible differences between the two regions and the two varieties studied (varieties Luna and Ronaldo), in indicators such as productivity and greenhouse gas emissions during cultivation. The selection of producers for the research in the two areas was done by proportional stratified random sampling. Personal interviews followed to complete the newsletters, with questions concerning all the stages and details of the cultivation process. Rice samples were collected and analyzed in the laboratory in order to calculate the contained amount of energy. Thirty two plots participated in the survey (8 with Ronaldo variety and 8 with Luna variety from each area). For the energy analysis, all the factors of production were considered, as well as the final product transformed into energy units, and the greenhouse gas emissions and the carbon footprint were assessed. No differences were found between the two varieties, but there were differences between the two regions. The factors of production with the largest contribution to energy consumption were fuels and fertilizers (70%), followed by the use of machinery and irrigation. The productivity did not differ significantly. Carbon footprint did not differ between the varieties and between the areas. However, the correlation between the productivity indices and the carbon footprint was very strong and negative (r = -0.927 to r = -0.902, between the examined systems). Carbon and water footprint did not differ significantly between the two varieties and were 3,6 and 1,064 kg CO2eq kg-1 respectively, for the wider area of Provatas and 4 and 0,77 m3 kg-1 respectively, for the municipality of Delta, Thessaloniki. It is important to adopt a cultivation plan using less fuels and fertilizers and use more adaptable varieties to reduce the carbon and water footprint of agriculture, regarding climate change.