{"references": ["1.\tBlume\u2019s D. Alcohol Can Be A Gas! Fueling an Ethanol Revolution for the 21st Century. Ed. Winks M. International Institute for Ecological Agriculture, Santa Cruz, California 2007.", "2.\tLatkowska B, Fitko H, Stelmachbr S. Ocena w\u0142a\u015bciwo\u015bci paliwowych ubocznego produktu z produkcji bioetanolu. In\u017c Ekol. 2011, 25: 222\u2013230.", "3.\tMinisterstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Przegl\u0105d sytuacji na rynku biokomponent\u00f3w i biopaliw. www.minrol.gov.pl/pol/. (dost\u0119p dnia: 2015.08.20).", "4.\tSzewczyk W. Zarys mo\u017cliwo\u015bci wykorzystania etanolu jako odnawialnego \u017ar\u00f3d\u0142a energii. www.transport.gov.pl. (dost\u0119p dnia: 2015.08.20).", "5.\tSzymczak A, Ni\u015bkiewicz I, Krela - Ka\u017amierczak I, Linke K. Wp\u0142yw alkoholu na wybrane schorzenia przewodu pokarmowego. Now Lek. 2009; 78, 3 - 4: 222\u2013227.", "6.\t\u017buralska R, Kuzepska M, Mziray M. Alkohol i ci\u0105\u017ca. Wst\u0119pne badania opinii kobiet na temat spo\u017cywania alkoholu w okresie ci\u0105\u017cy. Probl Piel\u0119g. 2011; 19(4): 533-537.", "7.\tLis K. Wp\u0142yw spo\u017cywania alkoholu etylowego na wyniki bada\u0144 laboratoryjnych. Alkohol Narkom. 2009; 22(1): 65-73.", "8.\tWarzycha J, Bary\u0142a M, Halkiewicz M, Warzycha E, Rakowska M. Wp\u0142yw alkoholu na rozw\u00f3j dziecka - wsp\u00f3\u0142czesne pogl\u0105dy. Post Neonatol. 2013; 2(19): 64-68.", "9.\tWierzejska R, Jarosz M, Sawicki W, Stelmach\u00f3w J, Siuba M. Antyzdrowotne zachowania kobiet ci\u0119\u017carnych. Tyto\u0144, alkohol, kofeina. \u017byw Cz\u0142ow. 2011; 38(2): 84-98.", "10.\tSzychta W, Skoczylas M, Lauda\u0144ski M. Spo\u017cywanie alkoholu i palenia tytoniu przez kobiety w ci\u0105\u017cy - przegl\u0105d bada\u0144. Perinatol Neonatol Ginekol. 2008; 1(4): 309-313.", "11.\tNarodowy Program Profilaktyki i Rozwi\u0105zywania Problem\u00f3w Alkoholowych na lata 2011-2015. PARPA 2011.", "12.\tAnderson P, Baumberg B. Alcohol in Europe. [London: Institute of Alcohol Studies (2006)]. Polskie wyd. Alkohol w Europie. Warszawa: Wyd. Parpamedia; 2007: 70.", "13.\tBogucki M, Gierczy\u0144ski J, Gryglewicz J. Ekonomiczne aspekty skutk\u00f3w picia alkoholu w Europie i w Polsce. Warszawa: Wyd. IOOZ Uczelni \u0141aziarskiego; 2013.", "14.\tDane Pa\u0144stwowej Agencji Rozwi\u0105zywania Problem\u00f3w Alkoholowych. http://www.parpa.pl/ (dost\u0119p dnia: 2015.08.20).", "15.\tMoskalewicz J. Problemy zdrowia prokreacyjnego zwi\u0105zane z konsumpcj\u0105 alkoholu. W: Niemiec T. (red.). Raport: Zdrowie kobiet w wieku prokreacyjnym 15\u201349 lat. Polska 2006. Warszawa: Wyd. UNDP; 2007: 70\u201373.", "16.\tRasi\u0144ska R, Nowakowska I, Nowomiejski J. Diagnoza stanu zdrowia student\u00f3w i ich opinie o zagro\u017ceniach zdrowotnych. Piel\u0119g Pol. 2013; 2 (48): 79\u201384.", "17.\tJamka M. P\u0142odowy Zesp\u00f3\u0142 Alkoholowy. Skutki picia alkoholu w ci\u0105\u017cy. W: Bednarczyk M. (red.). Czy wiesz, \u017ce\u2026 Pij\u0105c w ci\u0105\u017cy szkodzisz swojemu dziecku. Radom: Wyd. Stowarzyszenie S\u0142oneczny Dom; 2013: 2-8.", "18.\t\u017bukiewicz - Sobczak W, Paprzycki P. Raport Zachowania zdrowotne kobiet w ci\u0105\u017cy. Lublin: Wyd. Instytut Medycyny Wsi im. Witolda Chod\u017aki; 2013.", "19.\tAlcohol consumption and the outcomes of pregnancy. Royal College of Obstetricians and Gynaecologists Statement 2006 No. 5. Wp\u0142yw alkoholu na przebieg ci\u0105\u017cy. Aktualne (2006 r.) stanowisko Royal College of Obstetricians and Gynaecologists. Med Prakt Ginekol Po\u0142o\u017c. 2007; 3: 37-45.", "20.\tWojnar M, Fuda\u0142a M, Brz\u00f3zka K. Zachowania zdrowotne kobiet w ci\u0105\u017cy. Picie alkoholu. PARPA. Posiedzenie Rady Naukowej przy Ministrze Zdrowia 24.03.2010.", "21.\tWojty\u0142a A, Kapka - Skrzypczak L, Diatczyk J, Fronczak A, Paprzycki P. Alcohol-related Developmental Origin of Adult Health - population studies in Poland among mothers and newborns (2010-2012). Ann Agric Environ Med. 2012; 19(3): 365-377.", "22.\tStrycharz - Dudziak M, Nakonieczna - Rudnicka M, Bachanek T, Koby\u0142ecka R. Telewizja i internet jako \u017ar\u00f3d\u0142a wiedzy kobiet o wp\u0142ywie palenia papieros\u00f3w, spo\u017cywania alkoholu i napoj\u00f3w energetyzuj\u0105cych na stan zdrowia. Przegl Lek. 2014; 71(11): 624-628.", "23.\tDudek K. Specyfika kobiecego uzale\u017cnienia od alkoholu. Kwart Nauk. 2011; 4(8): 14-28.", "24.\t\u0141epecka - Klusek C. Zdrowie i p\u0142odno\u015b\u0107 kobiety. W: \u0141epecka-Klusek C. (red.). Piel\u0119gniarstwo we wsp\u00f3\u0142czesnym po\u0142o\u017cnictwie i ginekologii. Warszawa: Wyd. Lek. PZWL; 2010: 1-44.", "25.\tMachaj A, Roszak M, Stankowska I. Ryzykowne zachowania seksualne kobiet w okresie prokreacyjnym. Now Lek. 2010; 79(1): 22-31.", "26.\tLesi\u0144ska-Sawicka M. Planowanie ci\u0105\u017cy a stosowanie u\u017cywek w czasie ci\u0105\u017cy przez kobiety z wybranych kraj\u00f3w europejskich. Probl Hig Epidemiol. 2011; 92(1): 127-131.", "27.\tSalmon J. Fetal alcohol spectrum disorder: New Zealand birth mothers' experiences. Can J Clin Pharmacol. 2008; 15: 191-213.", "28.\tKapka-Skrzypczak L, Nied\u017awiecka J, Skrzypczak M, Diatczyk J, Wojty\u0142a A. Dieta ci\u0119\u017carnej a ryzyko wad wrodzonych u dziecka. Med Og Nauki Zdr. 2011, 17(4): 218-223.", "29.\tHorecka-Lewitowicz A, Lewitowicz P, Adamczyk-Gruszka O. Objawy, przebieg i post\u0119powanie w alkoholowym zespole p\u0142odowym. Stud Med. 2013; 29(2): 195-198.", "30.\tSzwedowska A, Antoszewska J, Kawala B. Wp\u0142yw alkoholu na powstawanie wad twarzoczaszki u p\u0142odu-przegl\u0105d pi\u015bmiennictwa. Pediatr Pol. 2009; 84(1): 76-79.", "31.\tBhuvaneswar CG, Chang G, Epstein LA, Stern TA. Alcohol Use During Pregnancy: Prevalence and Impact. Prim. Care Companion J Clin Psychiatry. 2007; 9 (6): 455\u2013460.", "32.\tVenugopala Rao B, Chaudhuri JD. Preconception Counseling in the Prevention of Fetal Alcohol Syndrome: A Unique Window of Opportunity. Research and Reviews: J Med Health Sci. 2013; 2(3): 31-38.", "33.\tSzczepa\u0144ska J, Szyd\u0142owska-Walendowska B, Lubowiedzka-Gontarek B, Paw\u0142owska E. Cechy kliniczne cz\u0119\u015bci twarzowej czaszki oraz stan jamy ustnej dzieci nara\u017conych na dzia\u0142anie alkoholu etylowego w okresie prenatalnym. Czas Stomatol. 2009; 62(6): 464-477.", "34.\tDamgaard IN, Jensen TK, Petersen JH, Skakkebaek NE, Toppari J, Main KM. Cryptorchidism and maternal alcohol consumption during pregnancy. Environ Health Perspect. 2007; 115 (2): 272-7.", "35.\tRekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie opieki przedporodowej w ci\u0105\u017cy o prawid\u0142owym przebiegu. PTG 2005.", "36.\tSioda T. Wp\u0142yw alkoholu na prokreacj\u0119 i wczesny okres macierzy\u0144stwa. Pediatr Pol. 2009; 84(4): 344-361.", "37.\tMaloney E, Hutchinson D, Burns L, Mattrick RR, Black E. Prevalence and Predictors of Alcohol Use in Pregnancy and Breastfeeding Among Australian Women. Birth 2011; 38(1): 3-9.", "38.\tPrzy\u0142o\u017cy\u0144ska H. Negatywne skutki dzia\u0142ania na p\u0142\u00f3d alkoholu etylowego spo\u017cywanego przez kobiety w ci\u0105\u017cy. Gin Prakt. 2008; 4: 25-27.", "39.\tSayal K, Heron J, Golding J, Alati R, Smith GD, Gray R. i wsp. Binge pattern of alcohol consumption during pregnancy and childhood mental health outcomes: longitudinal population-based study. Pediatrics. 2009; 123(2): 289-96.", "40.\tKoren G. Understanding Fetal Alcohol Spectrum Disorder - Bringing Schools and Teachers on Board. J Popul Ther Clin Pharmacol. 2011; 18(2): 242-244.", "41.\tAlvik A, Haldorsen T, Groholt B, Lindemann R. Alcohol consumption before and during pregnancy comparing concurren and retrospective reports. Alcohol Clin Exp Res 2006; 30: 510-5.", "42.\tSkagerstr\u00f6m J, Alehagen S, H\u00e4ggstr\u00f6m - Nordin E, \u00c5restedt K, Nilsen P. Prevalence of alcohol use before and during pregnancy and predictors of drinking during pregnancy: a cross sectional study in Sweden. BMC Public Health 2013, 13: 780 doi:10.1186/1471-2458-13-780."]}

Pawłowska-Muc Agnieszka Konstancja, Łepecka-Klusek Celina, Pilewska-Kozak Anna Bogusława, Stadnicka Grażyna. Używki w ciąży – alcohol = Stimulants in pregnancy – alcohol. Journal of Education, Health and Sport. 2015;5(8):385-394. ISSN 2391-8306. DOI 10.5281/zenodo.29606 http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.29606 http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/view/2015%3B5%288%29%3A385-394 https://pbn.nauka.gov.pl/works/614390 Formerly Journal of Health Sciences. ISSN 1429-9623 / 2300-665X. Archives 2011–2014 http://journal.rsw.edu.pl/index.php/JHS/issue/archive Deklaracja. Specyfika i zawartość merytoryczna czasopisma nie ulega zmianie. Zgodnie z informacją MNiSW z dnia 2 czerwca 2014 r., że w roku 2014 nie będzie przeprowadzana ocena czasopism naukowych; czasopismo o zmienionym tytule otrzymuje tyle samo punktów co na wykazie czasopism naukowych z dnia 31 grudnia 2014 r. The journal has had 5 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 1089. (31.12.2014). © The Author (s) 2015; This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, Poland and Radom University in Radom, Poland Open Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. The authors declare that there is no conflict of interests regarding the publication of this paper. Received: 22.07.2015. Revised 24.08.2015. Accepted: 24.08.2015. Używki w ciąży - alkohol Stimulants in pregnancy - alcohol Pawłowska-Muc Agnieszka Konstancja1, Łepecka-Klusek Celina2, Pilewska‑Kozak Anna Bogusława2, Stadnicka Grażyna3 [1] Ośrodek Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych Radomski Szpital Specjalistyczny im. dr Tytusa Chałubińskiego w Radomiu, ul. Lekarska 4 2 Katedra i Klinika Ginekologii i Endokrynologii Ginekologicznej Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Al. Racławickie 23 3 Samodzielna Pracownia Umiejętności Położniczych Uniwersytet Medyczny w Lublinie, ul. Staszica 4/6 1 Postgraduate Training Centre for Nurses and Midwives, Dr Tytus Chałubiński Specialist Hospital in Radom, ul. Lekarska 4 2 Department and Clinic of Gynaecology and Gynaecological Endocrinology, School of Health Studies, Medical University of Lublin, Al. Racławickie 23 3 Independent Obstetric Skills Workshop, Medical University of Lublin, ul. Staszica 4/6 Adres do korespondencji: mgr piel. Agnieszka Konstancja Pawłowska-Muc Ośrodek Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych Radomski Szpital Specjalistyczny im. dr Tytusa Chałubińskiego w Radomiu, ul. Lekarska 4 tel. 48 3615616; fax: 48 3615437 e-mail: agmich@vp.pl Używki w ciąży - alkohol Streszczenie Wprowadzenie. Spożywanie alkoholu kobiety w wieku rozrodczym jest problemem wielu krajów świata. Stwarza ono duże zagrożenie dla ich zdrowia prokreacyjnego, prawidłowego przebiegu ciąży, zdrowia noworodka i dziecka w późniejszym okresie jego życia. Cel pracy. Celem pracy było ukazanie skali problemu oraz skutków spożywania alkoholu przez kobiety w okresie ciąży. Skrócony opis stanu wiedzy. Z przeglądu piśmiennictwa wynika, iż skala problemu jest trudna do oszacowania. Negatywnych skutków jest zdecydowanie więcej niż pozytywnych. Dotychczas nie określono jeszcze bezpiecznej dawki alkoholu dla ciężarnych, a kobiet spożywających napoje alkoholowe w tym czasie jest wciąż za duża. Świadomość konsekwencji takich zachowań nie zawsze idzie w parze z całkowitą rezygnacją z picia alkoholu podczas ciąży. Podsumowanie. Istnieje potrzeba większego niż dotychczas angażowania się pracowników medycznych (lekarzy położników i położnych) w działalność nie tylko informacyjną, lecz także edukacyjną i wspierającą. Słowa kluczowe: alkohol, ciąża, płód, zdrowie. Stimulants in pregnancy - alcohol Abstract Introduction. Alcohol consumption by women in the reproductive period is a current problem in many countries around the world. It poses a great threat to their reproductive health, the correct parturition, the health of the newborn and the child in the later part of its life. Aim. It was the aim of this work to present the scale of the problem as well as the results of women’s alcohol consumption during pregnancy. Brief description of the state of the art. The review of the bibliography indicates that the scale of the problem is hard to assess. Negative effects are much more prevalent than the positive ones. A safe unit dose for pregnant women has not yet been established and the number of women consuming alcohol during this period is still too high. The awareness of the consequences of such actions is not always accompanied by complete abstinence from alcohol consumption during pregnancy. Conclusion. This calls for a greater involvement than before on the part of the medical personnel (gynaecologists-obstetricians and midwifes) in the informative but also educational and supportive activities. Key words: ethanol, pregnancy, foetus, health.

Pawłowska-Muc Agnieszka Konstancja, Łepecka-Klusek Celina, Pilewska-Kozak Anna Bogusława, Stadnicka Grażyna. Używki w ciąży – alcohol = Stimulants in pregnancy – alcohol. Journal of Education, Health and Sport. 2015;5(8):385-394. ISSN 2391-8306. DOI 10.5281/zenodo.29606 http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.29606 http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/view/2015%3B5%288%29%3A385-394 https://pbn.nauka.gov.pl/works/614390 Formerly Journal of Health Sciences. ISSN 1429-9623 / 2300-665X. Archives 2011–2014 http://journal.rsw.edu.pl/index.php/JHS/issue/archive